10. Libertat Kristian X
10.5 Legislashon di Sabat
1. Ken a traha e Sabat?
Eksodo 20:11 Pasobra den seis dia Señor a traha shelunan i tera, laman i tur loke tin den nan, i a sosegá riba e di shete dia; pesei Señor a bendishoná dia di Sabat i a santifik'é.
2. Na ken e Sabat ta pertenesé?
Eksodo 20:10 ma e di shete dia ta Sabat di Señor bo Dios; riba e dia ei bo no mag hasi ningun trabou, ni abo ni bo yu hòmber ni bo yu muhé, ni bo sirbidó hòmber ni bo sirbidó muhé, ni bo bakanan, ni esun ku ta keda biba pa un tempu serka bo.
3. Na ken wardamentu di Sabat mester wòrdu dediká?
Marko 12:17 I Jesus a bisa nan: "Duna Cesar loke ta di Cesar, i Dios loke ta di Dios."
4. Ken so nos mester duna cuenta tokante asuntunan religoso?
Romanonan 14:12 Asina anto, kada un di nos lo duna kuenta di su mes na Dios.
5. Kon Dios ta komandá nos pa warda e dia di Sabat?
Eksodo 20:8 "Kòrda dia di Sabat, pa santifik'é.
6. Kiko Dios ta indiká komo un di e meta di Sabat?
Levitiko 23:3 Seis dia boso mag hasi trabou, ma riba e di shete dia tin un sabat di sosiegu kompleto, un konvokashon santu. Boso no mag hasi ningun trabou; ta un Sabat na Señor den tur boso lugánan di biba.
7. Komo ku Sabat ta santu i mester wòrdu tene santu i ta un dia di asamblea, kiko mester ta e karakter di dje?
E sentido di dje mester ta religioso.
8. Kiko mester ta e karakter di legislashon di Sabat?
Legislativo religioso
9. Ora estado ta saka leinan legislativo religioso, kiko esei ta kousa?
Unifikamentu di iglesia i estado
10. Kiki semper tabatata e konsekuensia di legislashon religioso òf unifikashon di iglesia i estado?
Intoleransia religioso i persiguishon
11. Kiko e lei di diadomingo di Konstantino di 7 di mart 321 tabata bisa?
“Laga tur huesnan i habitantenan di stad i okupashon di tur obra di man,sosegá riba e dia respetabel di e solo; ma laga esnan ku ta biba den kampo, ku tur libertat, sigui hasi na trabou di agrikultura, pa motibo ku ningun otro dia ta asina kumbiniente pa sembra maisih i planta di wendreif; pa e e hendenan no laga e oportunidat adekuá pasa forbei i perde e benefisionan ku shelu ta ofresé.”
Corpus Juris Civilis Cod., lib. 3, tit. 12, 3.
12. Kua siguinte Lei imperial a wòrdu dekretá den aña 386 na fabor di wardamentu di diadomingo?
Dor di un lei den e aña 386 kambionan biue aki a wòrdu apliká mas severo i en general transakshonnan sivil den kualkier forma a wòrdu prohibí riba diadomingo.
Neander: “Church History,” deel II, bladz. 300, editie 1852
13. Kua otro lei a wòrdu optené ainda mas, riba insistensia de e obisponan di iglesia den e aña 425, bou di emperador Theodosius de Jongere?
Den e aña 425 espektákulo riba diadomingo i riba dianan di fiesta prinsipal di Kristiannan a wòrdu prohibí, pa asina e kulto religioso di e fielnan por ta liber di trastorno.
Idem, blz. 300, 301.
14. Kiko e historiado ta bisa tokante e legislashon aki?
Den e forma ei iglesia ta haña ayudo di estado pa promové nan metanan..... Pero si e no tabatata e konfushon di interes spiritual i profano, si e no tabatata di puro kombershonnan di aperensia ku esaki a kousa, iglesia lo no tabatatin e yudansa aki.
Idem, bladz. 301.
15. Kiko e lei di diadoming di Karel de Grote den aña 800 a preskribí?
Nos ta dekretá, manera Lei di Dios ta demandá, ku ningun hende lo hasi trabao riba dia di Señor, ku e muhernan tambe no lo tehe, ni prepara tela, no kose paña, no ila lana, no prepará hennep pa piska, no pela karne, no laba lino den publiko, pero laga tur hende bai misa pa alabá Señor nan Dios.” Crafts boek “Sabbat for man,” bladz. 556
16. Kiko e Lei di Diadomingu Karel de Tweede di e aña 1677 ta bisa?
“Pa mehora i selebramentu i sanktifikamentu di e dia di Señor, general yamá diadomingu, a wòrdu stipulá.... ku tur e leinan ku a wòrdu dekretá i ta na vigor tokante e selebramentu di di Señor i baimentu na iglesia riba e dia ei, mester wòrdu implementá kuidadosamente; i ku kada persona i tur persona kon por wòrdu yamá, kada dia di Señor lo duna nan atenshon na e selebramentu , dor di kumpli puntualmente riba e dia ei ku e obligashonnan d deboshon.”
Revised Statutes of England from 1235-1685 n.C (sobreLondon, 1870), bladz. 779, 780
17. Kiko e prome lei di Diadoming, ku a wòrdu introdusi na Merka den estado di Virginia den e aña 1610 tabata stipulá.
“Kada hòmber i muhe asistí e kulto di mainta i skucha e predikashinan ku ta wòrdu tene riba dia di Sabat i na mes manera e kulto i les di katisashi di atardi pa violashon di prome biaha ta perde bo komishon i bo sobresuèldo (toelage) di e siguiente siman; pa di dos violashon ta pèrde bo komishon i bo sobresuèldo i ta wòrdu sutá i e di tres biaha sufri kastigu di morto.”
Articles, Laws, and Orders, Divine Politique, and Martial, for the colony in Virginia: first established by Sir Thomas Gates, Knight, Lieutenant-General, de 24ste may 1610.
Nota: Esaki ta leinan di diadomingo original di kual tur e otro leinan di diadomingo di Europa i Merka a wòrdu traha. E leinan di diadomingo di e tempu nobo normalmente no ta hasi baimentu na igleia forsá pero den e prome leinan esaki tambe enrealidat no tabata un eksigensia. Sin embargo esaki ta i lo ta semper e meta prinsipal legislashon di diadomingo for di tempu di Konstantiono.
Leinan di diadomingo ta leinan religioso i historia ta mustra ku e tabatata un di e medionan prinsipal pa trese unifikashon di estado i iglesia i fungí komo pionero di intoleransia religioso i persiguishon.
Legislashon riba e asuntu di religion aki pa ku gobierno sivil ta na momento aki mes robes ku e tabatata. Humanidat no tin e derechi pa forsa pa skohe un dia pa sabat i pa komandá pa tur hende wardel’e, mas ku Nabukodonosor tabata tin pa traha un imagen i komandá tur pa baha na rudia p’e.
Legislashon tokante di sabat ta legislashon religioso i leinan tokante di religion no tin un luga legitimo den gobierno sivil.
.